Wycena opcji menedżerskich
Opcje menedżerskie są formą realizacji długoterminowych planów motywacyjnych. Jest to program odroczonego w czasie wynagrodzenia, przyznawanego zazwyczaj członkom zarządu i kadrze kierowniczej jako dodatek do wynagrodzenia, po spełnieniu określonych warunków. Warunki te w zależności od obszaru odpowiedzialności ewentualnego beneficjenta dotyczą zazwyczaj wzrostu wartości akcji spółki, osiągnięcia określonych poziomów wybranych wskaźników finansowych czy też pozostania na stanowisku przez ustalony okres czasu.
Wycena opcji menedżerskich jest uregulowana w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej. Według tych przepisów opcja musi zostać wyceniona według wartości godziwej i ujmowana w księgach rachunkowych przez cały okres obowiązywania uprawnień. Ich wartość stanowi dla przedsiębiorstwa koszt, obciążając wynik finansowy.
Proces wyceny opcji menedżerskich:
- określanie celu wyceny oraz zakresu prac, aby dobrać odpowiednią metodę wyceny,
- ustalenie i zebranie danych niezbędnych do zrealizowanie wyceny,
- analiza otrzymanych danych i prognoz rynkowych,
- sporządzenie modelu wyceny zgodnie z ustaloną metodyką,
- prezentacji wyników i przekazanie raportu z wyceny.
Wycena programu odbywa się na datę przyznania i powinna uwzględniać:
- cenę wykonania (realizacji) opcji
- czas trwania (życia) opcji
- bieżącą cenę akcji bazowych
- oczekiwaną zmienność cen akcji
- oczekiwane dywidendy z akcji
- stopę procentową wolną od ryzyka w okresie trwania opcji.
Metody wyceny:
Metody analityczne polegają na wykorzystaniu zamkniętych, analitycznych wzorów na cenę opcji. Możliwe są do zastosowania tylko dla najprostszych typów opcji, np. wzór Blacka-Scholesa dla opcji waniliowych typu europejskiego
Metody drzew dwumianowych polegają na wykorzystaniu dyskretnych struktur takich jak drzewa dwu- lub trójmianowe modelujące proces kształtowania ceny instrumentu bazowego. Zwykle cena opcji w tej metodzie nie może być wyrażona w postaci zamkniętego wzoru
Metoda Monte Carlo polega na symulacji wielu możliwych trajektorii instrumentu bazowego, a następnie wycenie opcji przy użyciu podstawowych założeń tzw. risk-neutral valuation