Jak zwiększyć wartość przedsiębiorstwa?

Jeśli jesteś zarządzającym i właścicielem to niezależnie od tego czy w najbliższym czasie rozważasz sprzedaż przedsiębiorstwa czy nie, powinieneś wiedzieć na co zwracają uwagę inwestorzy na rynku fuzji i przejęć (M&A). Przejście krok po kroku przez listę elementów przedstawionych poniżej zapewni pełniejszy obraz tego, co wpływa na wartość przedsiębiorstwa i nad czym trzeba popracować, aby ją zwiększyć.

Wśród najważniejszych elementów, na które zwracają uwagę inwestorzy można wyróżnić:

• EBITDA (ang. Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation): Zysk przed odsetkami, podatkami i amortyzacją, w praktyce obliczany jako: zysk operacyjny + amortyzacja. Wartość ta informuje w przybliżeniu ile gotówki jest w stanie generować przedsiębiorstwo ze swojej działalności operacyjnej. Im wyższa EBITDA tym większa wartość przedsiębiorstwa w oczach inwestorów. Inwestorzy patrzą też na jakim poziomie marża EBITDA kształtuje się w porównaniu do wyników konkurencji. Wyższe marże od konkurencji oznaczają, że spółce udało się wypracować przewagę konkurencyjną np. w budowaniu marki, relacji z klientami, wykorzystaniu nowych technologii, czy w skutecznym zarządzaniu; która przekłada się na obniżenie kosztów lub wzrost wartości zamówień.
• Skala przychodów/pozycja na rynku: Im większy udział danego przedsiębiorstwa w rynku tym większa jego wartość. Na poziom przychodów szczególną uwagę zwracają inwestorzy branżowi, którzy rozważają wzrost udziału w rynku przez akwizycję. Wysoka pozycja na rynku danego przedsiębiorstwa świadczy nie tylko o tym, że zna ono dobrze potrzeby swoich klientów, ale przede wszystkim o tym, że potrafi je zaspokoić.
• Dywersyfikacja: Im bardziej zdywersyfikowana działalność, tym mniejsze ryzyko istotnego spadku przychodów. Przekłada się to na mniejsze ryzyko inwestycji w przedsiębiorstwo, a przez to jego wyższą wartość. Kwestia dywersyfikacji dotyczy także dostawców: ważne, aby spółka nie była uzależniona tylko od jednego lub dwóch dostawców. Jeśli jednak taka sytuacja ma miejsce kluczowe jest, żeby w przypadku utraty kluczowego dostawcy przedsiębiorstwo miało w odwodzie dostawców będących w stanie zapewnić ciągłość prowadzonej działalności na podobnym poziomie rentowności. Ryzyko utraty ciągłości działalności ze względu na odbiorców lub dostawców jest czymś do czego przywiązuje się dużą wagę w analizie ryzyka związanego z inwestycją. Jeśli więc zarządzającym zależy na wysokiej wartości przedsiębiorstwa to powinni zadbać o to, aby przychody ze sprzedaży oraz portfolio dostawców były dobrze zdywersyfikowane.
• Dynamika wyników finansowych: Z punktu widzenia inwestora najważniejsza jest marża, którą spółka będzie w stanie utrzymać w kolejnych latach po transakcji, jednak przy ocenie ryzyka bierze się także pod uwagę marże historyczne. Jeśli spółka jest w trendzie wzrostowym zarówno po stronie przychodów ze sprzedaży jak i osiąganych marż, jej wartość w oczach inwestorów wzrasta. Najlepszym momentem na sprzedaż przedsiębiorstwa jest ten, w którym jest ono w trakcie dynamicznego wzrostu skali prowadzonej działalności oraz poprawy wyników finansowych. Wysoka dynamika przychodów oznacza, że spółka jest na bieżąco z trendami występującymi na rynku i ciągle dopasowuje się do zmieniającego się klienta.
• Zespół: To, czy spółka będzie w stanie budować przewagę konkurencyjną, wypracować i realizować strategię zapewniającą jej wzrost udziału w rynku zależy w dużej mierze od zespołu specjalistów, których zatrudnia. Jeśli spółka nie posiada odpowiednio wykwalifikowanego zespołu do realizacji strategii lub zespół ten jest niekompletny inwestor uwzględni konieczność rekrutacji nowego zespołu specjalistów. Ryzyko z tym związane zostanie uwzględnione w cenie transakcji, co spowoduje jej obniżenie. Jeśli przedsiębiorstwo ma jakieś braki w kadrze, powinno je możliwie szybko uzupełnić lub przynajmniej przygotować plan ich uzupełnienia.
• Strategia: Inwestorzy finansowi mają zazwyczaj jasno sprecyzowane wymagania co do okresu wyjścia z inwestycji jak i wymaganej stopy zwrotu. Żeby trafić w ich oczekiwania należy mieć przygotowany kompleksowy plan rozwoju działalności, który zapewnia o dynamicznym wzroście skali przedsiębiorstwa w ciągu najbliższych 3-5 lat. Plan powinien być bardzo konkretny. Powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące nie tylko tego jakie będą prognozy wyników finansowych spółki ale także jakie działania operacyjne muszą być podjęte aby te prognozy zrealizować. Do przygotowania wiarygodnej strategii rozwoju niezbędne jest posiadanie dobrej jakości informacji zarządczej (controlling). Konkretny, ambitny ale realny plan wzrostu daje także lepszą pozycję w przypadku prowadzenia negocjacji z podmiotem branżowym.
• Przejrzystość i compliance: W ramach procesu sprzedaży przedsiębiorstwa potencjalni inwestorzy będą zainteresowani przeprowadzeniem DD (ang. Due Dilligence – dokładne badanie). DD dzieli się między innymi na: DD prawne, DD podatkowe, DD finansowe, DD biznesowe. Z punktu widzenia DD prawnego, podatkowego i finansowego ważne aby spółka miała porządek w dokumentacji. Wszystkie umowy, dane finansowe, oświadczenia etc. powinny być dobrze opisane, odpowiednio przechowywane, kompletne i zgodne z wymogami przepisów prawa. W przypadku spółek, w których zarządzający są jednocześnie właścicielami należy dodatkowo pamiętać o wyraźnym rozdzieleniu wydatków prywatnych od biznesowych. W ramach DD biznesowego weryfikuje się czy spółka będzie w stanie zrealizować wyniki przedstawione w strategii – bada się rynek, weryfikuje się modele biznesowe konkurencji oraz analizuje się procesy wewnątrz spółki (zarówno od strony formalnej, a także praktycznej).

To jaką wartość ma obecnie przedsiębiorstwo zależy od dotychczas włożonej w nie pracy. Przygotowanie spółki pod transakcje jest równoznaczne z wdrażaniem strategii mającej na celu wzrost wartości przedsiębiorstwa. Im szybciej spółka przygotuje strategię i zacznie ją wdrażać tym lepiej dla wartości przedsiębiorstwa, w tym także wartości transakcyjnej.

Jeśli myślisz o wzroście wartości przedsiębiorstwa skontaktuj się z nami, aby poznać nasza ofertę usług w obszarze doradztwa strategicznego.